Stosowanie kryzy przed wodomierzem

Swego czasu zastosowanie naszego zestawu wodomierzowego DUET-I spowodowało zmniejszenie poborów przez nieruchomość o 14%. Poprzednio zamontowany był tam wodomierz JS-10 firmy Powogaz (nr.02324588).

Zadałem Panu Dyrektorowi wodociągu, znajdującego się w północno-wschodniej Polsce pytanie:
Jak to możliwe aby zestaw, który ma boczny wodomierz klasy C (próg rozruchu 6 l/h) oraz główny klasy C (próg rozruchu 24 l/h) mierzył gorzej niż wodomierz klasy B o progu rozruchu 70 l/h?
Odrzekł, że teoretycznie nie jest to możliwe, ale wynik rzeczywisty jest taki, że spadł pobór na przyłączu po zastosowaniu zestawu DUET-I o te 14%, a miał być przyrost, gdyż taki jest sens stosowania zestawów pomiarowych.

Pan dyrektor stwierdził, że w tym przypadku wodociąg poniósł stratę i nie widzi sensu stosowania zestawów pomiarowych.  Poprosiłem o przysłanie starego wodomierza do zbadania jego metrologii. Wodomierz, który nam przysłano miał wyjęte sitko. Nie było to przypadkowe. Aby wyjąć sitko z JS-10 trzeba nieźle się zaprzeć, aby odkręcić dwu calowy gwint. Wyjęcie sitka uniemożliwiło mi zbadanie metrologii tego wodomierza wyjętego z sieci.

Przysłanie wodomierza bez sitka świadczy, że osoba odpowiedzialna za wodomierze wie, że zanieczyszczone sitko powoduje zawyżanie wskazań  wodomierza, a stopień zawyżania zależy od stopnia zaślepienia sitka.

Dokonaliśmy jednak badania tego wodomierza w takim stanie jak do nas dotarł oraz z zamontowanym przez nas oryginalnym czystym sitem. Z badań wodomierzy jednostrumieniowych wiem, że zmniejszając przekrój czynny sitka wzrasta prędkość a tym samym energia kinetyczna strumienia wody, a to prowadzi do zawyżania wskazań wodomierza. Jeżeli połowa kratek w sitku będzie zapchana, to prędkość na sitku wzrośnie dwukrotnie, a energia kinetyczna czterokrotnie. W tej sytuacji doszedłem do smutnego wniosku, że mam do czynienia z nieuczciwymi ludźmi. Wykonałem badania tegoż wodomierza stosując w miejscu sitka kryzy o różnych otworach. Oto one:

Do kryzy O 15,5 mm włącznie Qn jest mniejsze, a ich wartości dla poszczególnych kryz są podanie po prawej stronie, gdyż kryzy stanowią na tyle duży opór hydrauliczny, że przy stosowaniu zasilania do 6 barów nie można było osiągnąć większych przepływów. Zawyżanie wodomierza JS-10 o 14%, odpowiada w przybliżeniu metrologii przy kryzie O 20. Wynika stąd, że wodomierz JS-10 zawyżający 14% miał zapchane około 55% powierzchni czynnej sitka.

Moim celem jest budowa takich urządzeń pomiarowych, które możliwie najwierniej rejestrują rzeczywiste przepływy, bez względu na to kto odniesie z tego korzyść – odbiorca czy dostawca. Zestawy wodomierzowe DUET należy stosować tam, gdzie wodomierz o prawidłowej metrologii nie rejestruje przypływów poniżej progu rozruchu. Zestawy DUET w najnowszym wykonaniu rejestrują nawet kropelkowanie.

Producentom wodomierzy o konstrukcji jak JS-10 Powogazu nieśmiało sugeruję, aby sitko oddalili od wodomierza, umieszczając je na początku króćca wlotowego. Przez to wpływ zapchania sitka na zawyżanie wskazań wodomierza będzie mniejsze.

Aby wykazać wpływ umiejscowienia kryzy na metrologię, przeprowadzimy badania tegoż wodomierza z kryzą umieszczoną na poczatku króćca wlotowego. 

Data: 29-09-2011 r.
Waga: Mettler Toledo NewClassic ML
Przepływomierz: Siemens Sitrans F M Magflo MAG5000
Wykonał: Marcin Kichner

Antoni Fila
Sztum, dnia 9 lipca 2011 r.