W czerwcowym numerze Wodociągi Polskie ukazał się ciekawy artykuł o magnesach neodymowych, sygnowany przez Zakład Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Łodzi. Polecam jego lekturę. Jest to rzadki przypadek w Polsce, dostrzeżenia problemu magnesów neodymowych przez przedsiębiorstwo.
Moim zdaniem woda, która przepływa przez wodomierz nie zmierzona (poniżej progu rozruchu lub zmierzona z błędem) jest przeciekiem.
Straty wody według IWA /International Water Association/ są następujące:
- Straty rzeczywiste
- straty w sieci przemysłowej i rozdzielczej
- straty na zbiornikach magazynujących wodę
- straty na przyłączach
- Straty pozorne
- nie autoryzowana konsumpcja (np. kradzieże)
- błędy pomiarów i odczytu wodomierzy
Wprawdzie analiza bilansu wody w sieci wodociągowej nie leży w kręgu moich zainteresowań, lecz z zaliczeniem błędów pomiarów do strat pozornych nie jestem w stanie się pogodzić.
Moja propozycja podziału strat w sieci wodociągowej jest następująca.
- Przecieki do ziemi
- Przecieki wody z tytułu nieszczelności przewodów
- Przecieki z tytułu nieszczelności armatury
- Przelewy ze zbiorników wyrównawczych
- Wypływy nieopomiarowane
- Zużycie wody na potrzeby własne wodociągu
- Kradzież wody
- Pobory ppoż. i inne
- Przecieki wodomierzy u odbiorców
- Przecieki normatywne (różnica pomiędzy przepływem rzeczywistym, a wskazaniami wodomierza w granicach dopuszczalnych błędów)
- Przecieki ponadnormatywne (różnica między błędem rzeczywistym a błędem dopuszczalnym).
- Błąd wskazań wodomierza na dopływie do sieci
Przy obliczaniu bilansu sieci należy uwzględnić niepewność pomiarową wynikającą z niejednoczesności dokonania odczytów wodomierza na dopływie i wodomierzy u odbiorców i te „straty”, i tylko te można ewentualnie nazwać pozornymi. Poprawniej są to błędy metody odczytu.
Przykładowo: po zastosowaniu przez Eko-San naszego zestawu wodomierzowego Duet II nastąpił przyrost wskazań zużycia wody w okresie sześciu miesięcy o 2617 m3 wody w stosunku do analogicznych sześciu miesięcy roku poprzedniego gdy pomiaru dokonywano wodomierzem PoWoGaz MW 50. Przez zastosowanie dokładniejszego narzędzia pomiarowego uzyskano sprzedaż wody większą o 2617 m3. Przez to bilans wody w sieci wodociągowej poprawił się też o 2617 m3. Jest to efekt pozorny czy rzeczywisty? Oczywiście – rzeczywisty.
Umieszczenie strat w sieci będących efektem błędu pomiaru w stratach pozornych sugeruje że tych strat nie ma. Zjawisko pozorne to takie które nie istnieje w rzeczywistości. Wobec tego dla rozpatrywanego bilansu wody w sieci wodociągowej błąd pomiaru jako pozorny może być pomijany. W praktyce niestety tak się bardzo często dzieje. Chciałbym wykrzyknąć na całą Polskę – Straty pomiarowe na wodomierzach nie są stratami pozornymi lecz jak najbardziej rzeczywistymi. Rzeczywistymi !
Jaka jest różnica dla przedsiębiorstwa wodociągowego pomiędzy przeciekiem do ziemi a przeciekiem przez wodomierz? Żadna.
Stąd pilny apel do pedagogów. Należy zmienić nauczanie na temat bilansu strat w sieci wodociągowej. Jeśli w powyższym rozumowaniu popełniłem błąd, to proszę go wskazać. Jestem otwarty na krytykę powyższego rozumowania, gdyż jak zaznaczyłem analiza strat w sieci wodociągowej nie jest domeną moich zainteresowań.
Autor: Antoni Fila
Data: Marzec 2006 r.